آمريكا: عمدي در كار نبود! 

اشاره: دكتر «محسن محبي » مشاور ارشدو يكي از اعضاي فعال و موثر گروهي بود كه سرانجام با پيگيري هاي فراوانشان توانستندحداقل يك تار مو را از تن خرس بزرگ بكنند.

محبي در ابتدا مي گويد: «پس از اين فاجعه دردناك سه اقدام كرديم : ابتدا، وزارت امورخارجه به شوراي امنيت شكايت برد، سپس سازمان هواپيمايي كشوري به شوراي «ايكائو» كه بالاترين مرجع سازمان هاي هواپيمايي دنياست ،احقاق حق نمود و در نهايت دولت وقت ، به ديوان بين المللي دادگستري در «لاهه » هلندشكايت كرد. در رابطه با شكايت وزارت امورخارجه ، شوراي امنيت تنها به يك ابراز تاسف بسنده كرد و در مورد شكايت سازمان هواپيمايي كشوري «شوراي ايكائو» يك هيات به ايران فرستاد كه آنان پس از بررسي هاي به عمل آورده در نهايت اعلام كردند كه اين حادثه عمدي نبوده است ، از اين رو دادخواستي توسط مشاورين حقوقي و وكلاي ايراني و تعدادي حقوقدان برجسته بين المللي تهيه گرديد و من در راس هدايت اين گروه بودم ، ما از ديوان لاهه خواستيم كه :

1ـ دادگاه ، آمريكا را مسئول فاجعه اعلام كند كه نقض حقوق بين المللي نموده است .

2ـ آمريكا بايد به ايران بابت هواپيما و قربانيان حادثه غرامت بپردازد.

اولين عكس العمل آمريكا نسبت به دادخواست ايران اين بود كه اين دادگاه ،صلاحيت رسيدگي ندارد، چرا كه اين سقوط درجريان درگيري نظامي رخ داده ، چون قايق هاي تند روي ايراني ، به ناوهاي آمريكا حمله كرده و مادر مقام دفاع ، به اشتباه هواپيماي مسافربري راساقط نموده و هدف قرار داديم به دليل پيچيدگيهاي پرونده ، همين مورد سالهابه طول انجاميد كه سرانجام آمريكايي ها اعلام كردند حاضرند در مقابل ادعاي ايران تسليم وغرامت بپردازند و اين پيروزي بزرگي بود، چون تمام سازمان ها و ادارات بين المللي ، پشتيبان آمريكا بودند.

پس از اين پيروزي ، اولين مذاكرات درباره غرامت بود. آمريكايي ها ابتدا مي گفتند براي هرشهيد شاغل 150 هزار و هر شهيد بيكار 100 هزاردلار مي پردازند، اما ما اعتراض كرديم ، از طرفي آنان مي گفتند تنها به بستگان درجه اول غرامت مي دهند. اما در نهايت توافق شد كه اين غرامت طبق قوانين ايران به صورت تساوي بين تمام ورثه تقسيم شود و پس از گذشت هشت سال دراسفندماه سال 1375 اين توافقنامه امضاء وورثه 248 شهيد ايراني ، اين غرامت را دريافت كنند، تشخيص ورثه با ايران بود و يك حساب بانكي باز شد و غرامت ها به دلار گرفته شد و به حساب ورثه واريز شد، حتي هزينه هاي حواله بانكي از آنان دريافت نشد و از ماليات نيز معاف گرديدند. تاكنون همه خانواده ها غرامت خود رادريافت كردند و تنها خانواده دو شهيد باقي مانده اند».

از دكتر محبي پرسيديم فرق اين پرونده باپرونده سقوط لاكربي در چيست ؟

محبي در پاسخ به همكار ما مي گويد: «درپرونده لاكربي ، دولت ليبي مسئوليت را قبول كرد، اما در حادثه ايرباس ، آمريكا عمدي بودن حمله را نپذيرفت و متاسفانه شوراي «ايكائو» هم كه يك مرجع تخصصي است ، طرف آمريكا راگرفت و اعلام كرد اين فاجعه تصادفي به وجودآمده است »

محبي در ادامه مي گويد: «همين ميزان غرامت ، حاصل پشتكار هيات حقوقي بود، چرا كه همه سازمانهاي جهاني ، پشت آمريكا درآمدند».

دكتر محبي در پايان از دكتر افتخار جهرمي ،محمدكريم اشراق ، محمد حسين زاهدين ، كورش عاملي ، دكتر ولايتي ، دكتر پوسنچي ، دكتر ممتازو... همچنين پروفسور برانلي مشاور اين هيات ازدانشگاه كمبريج ، پروفسور كرافورد، پروفسوركندرللي و... كه از اعضاي هيات ايراني بودند كه سرانجام آمريكا را به زانو درآوردند، تشكر كرد.
اين در حالي است كه «نسرين نيكتاش » وكيل دادگستري و مشاور حقوقي دفتر خدمات بين المللي رياست جمهوري كه مسئوليت تقسيم وپرداخت غرامت را به بازماندگان شهدا برعهده داشت مي گويد: «جمعا 61 ميليون و 800 هزاردلار غرامت دريافت كرده ايم كه آنها را به خانواده هاي شهداي هواپيمايي ايرباس پرداخت كرديم ».